کتاب دستور سه تار حسین علیزاده (دوره ابتدایی)

معرفی نویسنده حسین محمد علیزاده (زاده 1 شهریور 1330) موسیقی‌دان، ردیف‌دان، آهنگ‌ساز، پژوهش‌گر و نوازنده تار و سه‌تار اهل ایران و نامزد دریافت 3 جایزه گرمی است. وی یکی از چهره‌های تحسین‌شده موسیقی فیلم در ایران به‌شمار می‌آید و آثاری چون دلشدگان (1370)، گبه (1374)، زشت و زیبا (1377)، زمانی برای مستی اسب‌ها (1378)، لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند (1386)، آواز گنجشک‌ها (1387) و ملکه (1390) از ساخته‌های اوست. وی با کسب 4 سیمرغ بلورین برای فیلم‌های گبه، زشت و زیبا، آواز گنجشک‌ها و ملکه، مشترکاً به همراه مجید انتظامی و محمدرضا علیقلی برنده بیش‌ترین سیمرغ بلورین در بخش بهترین موسیقی متن از جشنواره فیلم فجر است. معرفی کتاب سه‌تار یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایرانی است و صدایی ظریف و دلنشین دارد این ساز همان‌طور که از نامش پیداست تا قرن گذشته دارای سه سیم بوده است. مشتاق علی شاه سیم واخوان یا سیم هنگام که سیم سوم است را به آن اضافه کرد و از آن تاریخ به بعد٬ چهار سیمه شد. سیم هنگام یا سوم معمولا هم‌صدا با سیم اول یا نت DO کوک می‌شود که در بعضی دستگاه‌ها و آوازها تغییر می‌کند. سیم چهارم نیز یک اکتاو بم‌تر از هنگام به صورت معمول کوک می‌شود. در بعضی از دستگاه‌ها این کوک، با توجه به اهمیت نت‌های دستگاه‌ها و آوازها، تغییر می‌کند. سیم دوم یا SOL نیز از این قاعده مستثنا نیست. روش آموزش سه‌تار به‌طور کلی سینه به سینه بوده است. در بیش از نیم قرن گذشته کتاب‌هایی برای آموزش تار چاپ شده است که نام سه‌تار نیز در کنار نام تار در روی صفحه عنوان بسیاری از این کتاب‌ها آمده است، بی آن‌که توجه خاصی به تکنیک سه‌تار در آن‌ها شده باشد. به هر حال در چند دهه‌ی اخیر، به ندرت، کتاب برای آموزش سه‌تار نوشته شده است. روشی که در کتاب دستور سه تار دوره ابتدایی، تالیف حسین علیزاده، به‌ کار گرفته شده برای آشنایی با تکنیک‌های مناسب سه‌تار، و نیز درک نغمه‌های ایرانی و ردیف موسیقی دستگاهی است و شامل چهار بخش است: بخش اول: شناخت ریتم و اجرای آن روش فراگیری ریتم در کتاب دستور سه تار دوره ابتدایی، ابتدا با استفاده از اتانین، و بعد تطبیق آن‌ها با خط موسیقی است. مسلما‌ توجه خاص و دقیق هنرجویان به خواندن و درک اتانین، باعث تقویت احساس و درک ریتم در آن‌ها خواهد شد. توصیه می‌شود تبدیل اتانین به خط نت پس از فراگیری و درک ریتم‌ها صورت گیرد. نسبت کشش سرمشق‌های مربوط به مضراب‌ها را، تعداد چهار‌خانه‌های آن‌ها تعیین می‌کند و تمرین و خواندن اتانین، بدون ساز نیز در هر محیطی برای هنرجو امکان‌پذیر است. بنابرین سرمشق‌های مضراب را می‌توان بدون ساز نیز تمرین شود. بخش دو: پرده‌شناسی در کتاب دستور سه تار در بخش پرده‌شناسی هنرجو با ده دستان آشنا خواهد شد که همه‌ی آن‌ها، در تکنیک، از یک شکل پیروی می‌کنند. همچنین در اجرای د‌رس‌های دستان‌ها، رعایت انگشت‌گذاری ضروری است و پس از فراگیری دستان‌ها می‌توان سرمشق‌های مضراب‌ را در دستان‌های مختلف به ‌کار گرفت. بخش سوم: آشنایی با فواصل و پرده‌های دستگاه‌ها بخش چهارم: تمرین‌های مختلف برای دست چپ و راست یاد‌آوری‌ها و راهنمایی‌هایی به شکل زیرنویس در کتاب دستور سه تار دوره ابتدایی قرار داده شده تا اطلاعات لازم برای اجرای هر چه دقیق‌تر درس‌ها در اختیار هنرجویان قرار گیرد. مباحث کتاب دستور سه تار دوره‌ی ابتدایی در جلد بعدی این مجموعه با عنوان دستور تار و سه تار دوره متوسطه ادامه پیدا می‌کند.